İstanbul'da beklenen büyük deprem senaryosu ne yazık ki bir olasılık olmaya devam ediyor. Bu nedenle, deprem öncesinde hazırlıklı olmak kadar, deprem anında ve sonrasında doğru davranışlar sergilemek de hayati önem taşıyor. Deprem gerçekleştikten sonra panik yapmadan, soğukkanlılıkla hareket etmek ve aşağıdaki adımları izlemek, sizin ve sevdiklerinizin güvenliğini sağlamanıza yardımcı olacaktır:

Deprem Anı Bittiğinde (İlk Dakikalar):

1. Sakin Kalmaya Çalışın: Depremin şokuyla paniklemek doğal olsa da, sakin kalmaya çalışmak doğru kararlar vermenize yardımcı olacaktır. Derin nefesler alarak kendinizi kontrol etmeye odaklanın.
2. Çevrenizi Kontrol Edin: Bulunduğunuz yerde herhangi bir yaralanma olup olmadığını kontrol edin. Kendiniz ve yanınızdakiler iyiyseniz, çevrenizde yardıma ihtiyacı olan olup olmadığını gözlemleyin.
3. Doğal Gaz, Su ve Elektrik Hatlarını Kontrol Edin: Eğer mümkünse ve güvenliyse, doğal gaz vanasını, su şalterini ve elektrik sigortalarını kapatın. Hasar görmüş olabilecek bu hatlar yangın veya elektrik çarpması riskine yol açabilir.
4. Kibrit veya Çakmak Yakmayın: Deprem sonrası olası gaz sızıntıları nedeniyle kıvılcım çıkarabilecek hiçbir şey yakmayın. El feneri kullanın.
5. Hasarı Değerlendirin: Bulunduğunuz binada veya çevrede gözle görülür bir hasar olup olmadığını kontrol edin. Duvarlarda çatlaklar, kolonlarda hasar, eğilmeler veya yıkılmış bölgeler olup olmadığını gözlemleyin.
6. Radyo veya Mobil Uygulamalar Aracılığıyla Bilgi Edinin: Yetkili kurumların (AFAD, Kızılay vb.) yapacağı uyarıları ve bilgilendirmeleri takip etmek için radyo veya güvenilir mobil uygulamaları kullanın. Sosyal medyada yayılan doğruluğu teyit edilmemiş bilgilere itibar etmeyin.

Güvenli Bir Şekilde Dışarı Çıkmak:

1. Asansörü Kesinlikle Kullanmayın: Elektrik kesintisi veya hasar nedeniyle asansörde mahsur kalma riskiniz yüksektir. Merdivenleri kullanarak dikkatlice dışarı çıkın.
2. Hasarlı Binalardan Uzak Durun: Eğer bulunduğunuz bina hasar görmüşse veya güvensiz görünüyorsa, derhal tahliye edin ve çevresinden uzaklaşın. Artçı sarsıntılar hasarlı binaların yıkılmasına neden olabilir.
3. Toplanma Alanlarına Gidin: Önceden belirlenmiş güvenli toplanma alanlarına doğru hareket edin. Bu alanlar genellikle parklar, stadyumlar veya okul bahçeleri gibi geniş ve açık alanlardır. İstanbul için belirlenmiş toplanma alanlarının listesine AFAD'ın web sitesinden ulaşabilirsiniz.
4. Enerji Hatlarından ve Yıkılma Tehlikesi Olan Yerlerden Uzak Durun: Elektrik telleri, direkler, köprüler, viyadükler ve hasarlı binaların yakınında bulunmaktan kaçının.

Toplanma Alanında Yapılması Gerekenler:

1. Yetkililerin Talimatlarını İzleyin: Toplanma alanlarında AFAD, Kızılay ve diğer yetkili kurumların görevlilerinin talimatlarına uyun.
2. İhtiyaçlarınızı Bildirin: Eğer yiyecek, su, tıbbi yardım veya barınma gibi ihtiyaçlarınız varsa, görevlilere bildirin.
3. İletişimi Sınırlı Tutun: Telefon hatlarının yoğunluğunu azaltmak için acil durumlar dışında telefon görüşmesi yapmaktan kaçının. Sevdiklerinizle kısa mesaj veya sosyal medya üzerinden iletişim kurmaya çalışın.
4. Yardımlaşma İçinde Olun: Toplanma alanındaki diğer insanlarla dayanışma içinde olun ve birbirinize destek olun.

Artçı Sarsıntılar:

1. Hazırlıklı Olun: Büyük depremin ardından artçı sarsıntılar yaşanması olasıdır. Bu sarsıntılar da hasarlı binalarda yıkıma neden olabilir.
2. Güvenli Pozisyon Alın: Artçı bir sarsıntı hissettiğinizde, bulunduğunuz yerde "çök-kapan-tutun" pozisyonunu alın veya güvenli bir yere sığının. Dışarıdaysanız, binalardan ve enerji hatlarından uzak durun.

Unutmayın: Deprem anı ve sonrasında sergileyeceğiniz doğru davranışlar hayat kurtarabilir. Bu rehberdeki bilgileri aklınızda tutarak ve önceden hazırlık yaparak olası bir büyük depremin etkilerini en aza indirebilirsiniz.